در مواردی که موضوع تحقیقات مطلبی است که اطلاعات مخصوصی لازم دارد محکمه می تواند به نظر خودش و یا به خواهش یکی از متداعیین و عقیده اهل خبره رجوع کند.(ماده ۳۱۸ قانون اصول محاکمات حقوقی مصوب خورشیدی)
اهل خبره را باید طرفین به تراضی معین کنند و هرگاه تراضی نشد خود محکمه به قرعه معین میکند عده منتخبین باید طاق باشد.(ماده ۳۱۹ قانون اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۲۹۰/۸/۲۹خورشیدی)
اهل خبره باید عقیده خود را با جهات آن کتباً اظهار کنند در صورتی که اهل خبره سواد نداشته باشند یا زبان فارسی را خوب نمیدانند و همچنین در موردی که موضوع تحقیقات ساده و روشن است محکمه می تواند به عقیده شفاهی آنان اکتفا اهل خبره کند ولی عقیده شفاهی اهل خبره در این موارد در صورتمجلس درج و به امضای آنان می رسد (ماده ۳۲۳ قانون اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۲۹۰/۸/۲۹خورشیدی)
درصورتی که تکمیل یا توضیح تحقیقات اهل خبره لازم شود محکمه میتواند تکمیل یا توضیح لازم را از آنان بخواهد و یا عقیده اشخاص خبره دیگری را که مجدداً معین شدهاند تحصیل میکند.(ماده ۳۲۴ قانون اصول محاکمات حقوقی مصوب خورشیدی)
در مواردی که اهل خبره بعد از قبول مأموریت بدون عذر موجه حاضر نشوند و یا حاضر شده در موعد مقرر عقیده خود را اظهار ننمایند مستحق حق الزحمه نیستند و به جای آنان موافق قانون اشخاص دیگری انتخاب یا معین خواهد شد.(ماده ۳۲۵ قانون اصول محاکمات حقوقی مصوب۱۲۹۰/۸/۲۹ خورشیدی)
حق الزحمه اهل خبره را قبل از مباشرت آنان به تحقیقات در صورتی که متداعیین معین نکردهاند باید محکمه تعیین کند و مقدار حق الزحمه که محکمه معین می کند بسته به کمیت و کیفیت و وقت و ارزش زحمتی است که اهل خبره متحمل شدهاند قرار محکمه در این باب باید فوراً مجری شود واهل خبره نمیتوانند از این قرار محکمه شکایت نمایند.(ماده ۳۲۶ قانون اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۲۹۰/۸/۲۹خورشیدی.)
مخارج تحقیقات را بدون هر کدام از متداعیین که رجوع به اهل خبر را خواهش کرده باید بپردازد هرگاه این اقدام را طرفین متفقاً خواهش کردهاند و یا به نظر محکمه رجوع به اهل خبر لازم شده است مخارج بالمناصفه به عهده طرفین است (ماده۳۲۷ قانون اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۲۹۰/۸/۲۹خورشدی)
(موادقانون فوق طی ماده۱۸۰قانون اجرای احکام مدنی مصوب۱۳۵۶/۸/۱ وبقیه موادبا ماده۷۸۹قانون آیین دادرسی مدنی مصوب۱۳۱۸/۸/۱ خورشیدی منسوخ گردیده)