دفاتر تجارتی در مورد دعوای تاجری بر تاجری در صورتی که این دعوا از محاسبات و مطالبات تجارتی حاصل شده باشد دلیل حساب میشود.(ماده ۲۹۳ قانون اصول محاکمات حقوقی مصوب۱۲۹۰/۸/۲۹ خورشیدی)
دفتر تجارتی در موارد مفصله ذیل دلیل محسوب نمی شود:
اولاً- در صورتی که مدلل شودکه اوراق جدیدی به دفتر داخل کرده‌اند یا دفتر تراشیدگی دارد.
ثانیاً-وقتی که در دفتر بعضی بی ترتیبی و اغتشاش کشف شودکه بر نفع صاحب دفتر باشد.
ثالثاً- وقتی که تاجر به موجب همان دفتر سابقا اقامه دعوا را در باب طلبی نموده و مدلل شده است که تادیه طلب او شده است و در ادعای خود بی حق است.
رابعا-وقتی که به حکم محکمه صاحب دفتر ورشکسته به تقصیر اعلام شده است.
خامسا-در مواردی که موافق قوانین تاجر مسلوب الحقوق اعلام شده است در موارد مذکوره دفتر تجارتی که به نفع صاحب آن دلیل نمی شود برضرر او سندیت دارد.(ماده ۲۹۴ قانون اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۲۹۰/۸/۲۹خورشیدی)
(مواد قانون فوق طی ماده۱۸۰ قانون اجرای احکام مدنی مصوب ۱۳۵۶/۸/۱ و بقیه مواد با ماده۷۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب۱۳۱۸/۸/۱ خورشیدی منسوخ گردیده)