اداره کردن امور ده به عهده کدخدا است که به رضایت اکثرساکنین ده وبه تصویب مباشر ومالک وامضای نایب الحکومه بدین سمت استقرارمی یابد.(ماده ۳۷۸قانون تشکیل ایالات و ولایات ودستورالعمل حکام مصوب ۱۲۸۶)

وظایف کدخدا
وظایف کدخدا از قرار ذیل است اول اجرای قراردادهای اداره ناحیتی
دوم نظارت به اینکه حدود اراضی متعلقه به دهقانان و علائم آن محفوظ باشد اعم از اینکه آن اراضی در ملکیت آنها باشد یا در اجاره آنها.
سوم مراقبت در صحت راه ها و معابر و کوچه‌ها و پل‌های ده .
چهارم مواظبت دروصول مالیات و عوارض دولتی و حقوق مالک. پنجم اجرای قراردادهایی که دهقانها ما بین خودشان منعقد داشته‌اند یا با ملاکین و اشخاص خارج بسته اند در صورتی که این قراردادها متنازع فیه نباشد.
ششم نظارت به مکاتب و مریض خانه و دارالمساکین و غیره در صورتی که خود اهالی ده به خرج خودشان این نوع ادارات خیریه را تاسیس کرده باشند
هفتم نظارت به دفاتر نفوس و غیره و اطلاعات راجعه به آن و تقدیم صورت این دفاتر به جای لازم.
هشتم نظارت به اموال و وجوهی که متعلق به خود ده است و همچنان به انبار غله ذخیره که متعلق به اهالی ده است و صرف آن به طور صحیح.
( ماده ۳۷۹ قانون تشکیل ایالات و ولایات و دستورالعمل حکام مصوب ۱۲۸۶ خورشیدی)

کدخدا تمام احکام مباشر را که راجع به امور ضبطیه و مذکور در ماده ۳۶۸ همین قانون است (حفظ وقایع امنیت و رفاهیت وانتظام امورناحیه به عهده ضابط /مباشرمباشر است وکدخداهای دهات تابع اوهستند ماده ۳۶۸)به موقع اجرا می‌گذارد و خود مستقلاً اقدامات ذیل را به عمل می‌آورد:
اول-حفظ وقایع امنیت اهالی و اموال آنها از جنحه و جنایات و غیره و نظارت اینکه مزارع را خراب ننمایند و جنگل را موافق قواعد موجوده حفظ کنند و ذالک اقدامات لازمه بر ضد حریق.
دوم- دستگیر کردن فراریان نظامی و غیره اشخاصی که مرتکب جنحه و جنایت شده اند و تسلیم آنها به ضبطیه محلی.
سوم- معاونت لازمه برای جلوگیری از امراض مسریه و حریق و طوفان و سایر بلیات و اخبار مباشر و مامورین ضبطیه محلی.
چهارم- کلیتا اخبار مأمورین ضبطیه محلی از وقوع حوادث و اتفاقات فوق‌العاده.
پنجم- در صورت وقوع جنحه و جنایتی، کدخدای محل قبل از حاضر شدن مامور تحقیق و مامورین ضبطیه محلی اقدامات اولیه را در تحقیقات لازمه و دستگیر کردن جانی و حفظ علائم جنحه و جنایت به عمل می آورد.

-در تمام موارد مذکور در ماده قبل کدخدا مکلف است تقاضای قانونی -مالک را فوراً به موقع اجرا بگذارد حوزه مأموریتی کدخدا حدود ده است و لهذا تمام ساکنین ده از دهقانان و سربازها و تابین ردیف و متقاعدین از خدمت نظامی در اداره کدخدا هستند.
– تبصره اشخاصی که در خدمت مالکان و کذالک اشخاصی که در خانه مالکند تابع ضبطیه محلی هستند لهذا اگر خلاف قاعده یا بی‌نظمی از آنها سر بزند کدخدا مراتب را به مالک اطلاع می‌دهد و هرگاه جنحه و جنایتی از آنها ناشی شود به ضبطیه محلی رجوع می‌کند.
-کدخدا مکلف است که احکام و اوامر محکمه صلح و محکمه تحقیق و مامورین ضبطیه و ادارات دولتی را در امور راجعه به آنها بلاتاخیر به موقع اجرا بگذارد. -کدخدا اختیار دارد اشخاصی را که در اداره او واقعند به واسطه تقصیرات جزئی که از آنها سر زده است تنبیه نماید و فوق حدود این تنبیه تادو روز حبس است اشخاصی که ازسیاست کدخدا شاکی هستند می‌توانند در ظرف یک هفته از روزحکم کدخدا به اداره ناحیتی شکایت نمایند.
کدخدا مکلف است که در اقدامات مهمه ای که می نماید از قبیل تنبیه و سیاست اشخاصی که در اداره او بوده و تابع او هستند و اجرای احکام محکمه صلح و احکام عمال ضبطیه و توقیف و حبس و تفتیش و تفحص خانه دهقان ها مطابق قانون و تحقیقات اولیه که در صورت وقوع جنحه و جنایت به عمل می‌آورند و تحویل گرفتن مالیات از اشخاصی که خود اهالی برای جمع‌آوری مالیات معین کرده‌اند و ایصال آن به اشخاص لازم و کذالک تادیه حقوق مالک دو نفر از ریش‌سفیدان ده را که محل وثوق هستند به شهادت همراه داشته باشد(مواد۳۸۰الی ۳۸۵قانون تشکیل ایالات و ولایات ودستورالعمل حکام مصوب ۱۲۸۶ خورشیدی)

(این قانون با ماده۲۶قانون تقسیمات کشور و وظایف فرمانداران وبخشداران مصوب ۱۳۱۶/۸/۱۶ خورشیدی منسوخ گردیده)